Þessa dagana eru sagðar af því fréttir að Róbert Spanó, sem nú gegnir embætti forseta Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE), hafi sérstaklega verið heiðraður af Tyrkjum. Var honum boðið til Tyrklands þar sem hann var sæmdur nafnbót heiðursdoktors við háskólann í Istanbúl, auk þess sem hann átti fund með Erdogan forseta Tyrklands.
Þetta eru vond tíðindi. Sérstaklega að dómarinn skuli þiggja svona fjólur af ríki sem allir vita að reglulega forsmáir vernd mannréttinda og hefur þurft að verjast fjölmörgum kærum fyrir MDE undanfarin misseri, m.a. fyrir brot á tjáningarfrelsi borgara sinna.
Þegar Róbert var spurður um ástæður þess að hann tók við þessum gælum, svaraði hann því til að hefð væri fyrir því að dómarar við dómstólinn gerðu það þegar aðildarríki ætti í hlut. Svarið er frekar bágborið svo ekki sé meira sagt.
Í raun ættu dómarar við MDE aldrei að þiggja svona viðurkenningar frá aðildarríkjunum. ALDREI. Ríkin eru aðilar til varnar í kærumálum sem berast til dómstólsins. Það er því ekki við hæfi að dómarar taki við atlotum þeirra. Slíkt hlýtur að rýra traust manna til dómstólsins. Allra helst á þetta við þegar í hlut á ríki sem er blóðugt upp fyrir axlir af mannréttindabrotum sínum eins og Tyrkir eru. Róbert hefði hreinlega átt að nota þetta tækifæri til að uppræta hefðir af þessum toga, hafi þær yfirhöfuð verið fyrir hendi.
Hvers vegna heldur Róbert Spanó að Tyrkir hafi viljað hengja á hann orðu? Dettur honum ekki í hug að það kunni að vera vegna viljans til að gera hann vinveittan þeim stjórnvöldum í þessu landi, sem sífellt þurfa að verja hendur sínar fyrir dómstólnum? Mun hann láta það eftir þeim?
Það er auðvitað forsmán ef dómarar við dómstólinn eru svo hégómlegir að vilja þiggja svona viðurkenningar fremur en að afþakka þær í þágu þeirra hagsmuna sem þeim hefur verið trúað fyrir að gæta í þágu almennra borgara í aðildarríkjum að dómstólnum. Það er sorglegt að íslenski dómarinn við dómstólinn skuli falla á kaf í þennan pytt. Vonandi drukknar hann ekki.
Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaður